خواهی نشوی رسوا همرنگ جماعت شو
حقیقتا یکی از منفی ترین، ناصواب ترین و رسواترین ضرب المثلهایی که در فرهنگ ما وجود دارد و باور و کنش های اجتماعی خیلی از مردم ما را شکل می دهد همین ضرب المثل «خواهی نشوی رسوا همرنگ جماعت شو» است.
این ضرب المثل می گوید هر کاری همه کردند تو هم بکن و خودت را رسوا و انگشت نما نکن. و بدینگونه است که هر عمل زشت و ناپسندی بلافاصله در بین مردم رواج پیدا کرده و همه کورکورانه از همدیگر تقلید کرده و هر عملی را بدون توجه به درستی یا نادرستی آن انجام می دهند و بدینوسیله کارهای زشت و ناصواب خود را طبق این ضرب المثل توجیه کرده و خود را از زشتی ها و پلشتی ها تبرئه می کنند. گویا از نظر مردم ما، انجام یک عمل یا تکرار یک عمل توسط دیگران باعث حقانیت آن عمل می شود. از طرف دیگر این ضرب المثل باعث شکل گیری باورهایی نظیر «همه همین کارو میکنن» و «همه جا همینطوره» و «از این حرفا گذشته» و «مردم چی میگن؟» و امثال آن می شود. این در حالی است که این ضرب المثل دقیقا ضد آموزه های دینی و قرآنی است. زیرا قران می فرماید : بل اکثرهم لایعقلون. اکثر مردم تعقل و تفکر نمی کنند و غیر عاقلانه و نسنجیده رفتار می کنند. همچنین این ضرب المثل بر خلاف موازین علمی عقلی فلسفی و روانشناسی است. زیرا از نظر عقل و منطق، انجام عمل غلط و زشت توسط میلیونها انسان باعث نمی شود که آن عمل پسندیده گردد یا عمل حقی محسوب شود.
این ضرب المثل همچنین مصداق کامل تقلید کردن از دیگران است و تقلید بدون دلیل و بدون منطق ، یکی از صفات زشت انسانی و دلیل ضعف شخصیتی و روحی روانی است. این گونه تقلید کردنها و همرنگ جماعت شدن ها در زمان مولانا هم گویا زیاد رایج بوده و همه به تقلیدهای کورکورانه عادت داشتند که مولانا می گوید
مرمرا تقلیدشان برباد داد
ای دوصد لعنت بر این تقلید باد
در هر صورت تقلید و همرنگ جماعت شدن یکی از بدترین باورهای اجتماعی است که فرهنگ ما به آن آلوده است. اعتقاد به این ضرب المثل انسانها را از درون تهی و از نظر عقلی و اخلاقی پوچ و از نظر رفتاری منفورشان می کند. زیرا انجام عمل ناپسند صرفا با توسل به این ضرب المثل باعث گسترش ناهنجاری شده و همه را به ویروس مبتلا می کند.
به امید روزی که این ضرب المثل منسوخ شود و آنقدر مردم عقل و شعور پیدا کنند که هر کاری که جماعت کردند آنها نکنند.
درباره این سایت