سخت می گیرد جهان بر مردمان سخت گیر
یکی از ضرب المثلهای غلط و باورهای ناصواب که در فرهنگ ما وجود دارد این جملۀ مشهور است که می گوید: سخت نگیر زیرا که سخت می گیرد جهان بر مردمان سخت گیر
این اصطلاح رایج که در ذهن ما به صورت منفی معنا شده و به باوری غلط و مصیبت بار تبدیل شده است از فرهنگ شاعرانۀ ما ایرانیان سرچشمه گرفته و از این بیت حافظ گرفته شده است:
دوش با من گفت پنهان کاردانی تیزهوش وز شما پنهان نشاید کرد سر می
گفت آسان گیر بر خود کارها کز روی طبع سخت می‌گردد جهان بر مردمان سخت‌کوش
اصطلاح «سخت نگیر» نوعی برگردان عامیانۀ همین شعر حافظ است و معادل انگلیسی اش می شود تیک ایت ایزی(take it easy) و این اصطلاح تقریبا ورد زبان اغلب ماست و همه معتقدیم که در زندگی نباید زیاد سخت گرفت.
اصطلاح «سخت نگرفتن» دو معنای متفاوت دارد ولی ما معمولا آن را با تنبلی و بی خیالی و بی دقتی و بیکاری و زیرسبیلی درکردن و به پشممان حساب نکردن اشتباه گرفته ایم.
سخت نگرفتن یعنی این که در زندگی فردی و شخصی و در امور تشریفاتی و تجملی سخت نگیریم و تاسف نخوریم. سخت نگرفتن یعنی اینکه در بارۀ مشکلات و اتفاقاتی که در اختیار ما نیست و یا کنترلشان از اراده ما خارج است متاسف نباشیم و غمگین نباشیم. سخت نگرفتن یعنی اینکه در مورد فرصتهای از دست رفته و اتفاقاتی که در گذشته رخ داده اند تأسف نخوریم و خودخوری نکنیم. اما سخت نگرفتن معنایش این نیست که زمان حال را جدی نگیریم و در انجام وظایفمان سخت گیر نباشیم و تکالیفمان را به دقت انجام ندهیم. سخت نگیر معنایش این نیست که کارهای مردم را سرسری بگذرانیم و مسئولیت اشتباهاتمان را نپذیریم و همه چیز را با صلوات فرستادن ختم به خیر کنیم. سخت نگیر معنایش این نیست که وظایف اجتماعی و کارهای مردم را بدون دقت و سرسری انجام دهیم و در انجام کارهای اجتماعی و تکالیف جمعی کوتاهی کرده و خرابکاری هایمان را زیرسبیلی بگذرانیم و ضررهایی که به اجتماع زده ایم را به هیچ کجایمان حساب نکنیم. ما از این ضرب المثل گویا فقط معنای دوم آن را آموخته ایم و نه معنای اول آن را.
ما همیشه تأسف گذشته ها را می خوریم ولی زمان حال را اصلا جدی نمی گیریم.
در کارهای جدی و پرفایده ابدا سخت نمی گیریم ولی در کارهای بیهوده و تشریفاتی به خودمان سخت می گیریم.
در انجام وظایف اجتماعی سخت نمی گیریم و به خودمان زحمت نمی دهیم ولی در کارهای فردی و تجملاتی به خودمان سخت می گیریم.
در انجام کارهای واجب به خودمان سخت نمی گیریم ولی در مستحبات سخت می گیریم.
و الی آخر.
کارهای ,گیریم ,انجام ,خودمان ,نگرفتن ,اجتماعی ,نگرفتن یعنی ,وظایف اجتماعی ,انجام کارهای ,کارهای مردم ,نگیر معنایش منبع
درباره این سایت